De termen ‘mediteren’ en ‘mindfulness’ worden vaak door elkaar gebruikt. Ze hebben met elkaar te maken waardoor het logisch is dat de verschillen niet altijd duidelijk zijn. Toch is er onderscheid tussen die twee. Het besef van de verschillen kan helpen om te onderzoeken of mindfulness of meditatie het best bij je past. Uiteraard kan het ook heel goed samengaan.

Wanneer we naar het gehele veld van meditatie kijken kunnen we daar formele en informele meditaties in onderbrengen. Besef hiervan is een begin om het onderscheid tussen mindfulness en meditatie te kunnen maken.

Informele meditatie

Informele meditaties zijn van korte duur en kunnen overal en altijd beoefend worden. Bijvoorbeeld door de aandacht een ogenblik op de ademhaling te richten en het lichaam bewust te voelen. Dit is heel goed toepasbaar bij de dagelijkse beslommeringen. Zoals wachtmomenten in een winkel, een telefoongesprek, of wanneer je in de tandartsstoel zit. Ook wanneer de aandacht op handelingen gevestigd wordt is er sprake van informele meditatie. Zoals bewust lopen, bewust luisteren, tandenpoetsen enzovoort. Kortom bestaat informele meditatie uit het aandacht geven aan dagelijkse activiteiten.

Formele meditatie

Een meditatie is ‘formeel’ als je er bewust tijd voor neemt en er bewust voor gaat zitten en in je dagelijkse routine inbouwt. De duur van een formele meditatie is meestal zo'n 30 minuten of langer. Formele meditatie kun je vergelijken met een training in een sportschool. Als je regelmatig mediteert (traint) zal de helderheid en de kracht van de mind zich geleidelijk vergroten.

Zowel informele- als formele meditaties zijn waardevol in het proces van aandachtig zijn.

Hoewel Mindfulness is gebaseerd op de formele meditaties Samatha (kalmte meditatie) en Vipassana (inzichtmeditatie) maakt de informele beoefening een belangrijk en groot onderdeel uit van mindfulnesstrainingen.

Mindfulness draait om bewustzijn en aandacht voor het moment. De bedoeling is om dit bewustzijn en die aandacht te cultiveren in dagelijkse acties. Een belangrijk punt in mindfulness is om de waarnemingen te ontdoen van oordelen.

Mediteren is een overkoepelend woord voor alle technieken die gebruikt worden om tot meditatie te komen. Hier horen de meditaties die in mindfulnesstrainingen gebruikt worden dus ook onder.

Meditatie veroorzaakt ruimte om alles er te laten zijn. Om gedachten te laten komen, deze niet ‘vast’ te houden of een verhaal van slechts één gedachte te maken. Met meditatie verleg je de focus naar hartenergie waardoor een verbinding tussen hoofd en hart ontstaat. Meditatie transformeert vastgeroeste overtuigingen waardoor een vrijere mind ontstaat. Meditatie is een innerlijk proces om tot essentiële ZIJN's kwaliteiten te komen.

Er bestaat een scala aan meditatiesoorten. Varierend van vormen waarmee je een bepaalde gemoedstoestand activeert tot vormen waarmee je volledig buiten de gebruikelijke denkkaders stapt.